De kinderen werken tijdens de interventie dagelijks 10 tot 15 minuten onder begeleiding van de onderzoeker. De interventiemomenten zijn op wisselende tijdstippen, hierover later meer. Er wordt wekelijks een planning gemaakt door de onderzoeker in welk tijdsbestek welke kinderen uit de klas gehaald worden. Deze planning wordt gedeeld met de leerkrachten. De leerkrachten delen ruim van te voren op welke momenten de betreffende kinderen instructie krijgen. Met deze instructiemomenten wordt rekening gehouden in de planning. Ook toets momenten worden ruim van te voren gedeeld zodat op die momenten geen kinderen uit de klas gehaald worden.

De link drie weken planning. geeft de planning weer van de periode waarin de metingen en interventie hebben plaatsgevonden.

Op de woensdagen hebben de kinderen gymlessen welke buiten het schoolgebouw plaatsvinden, ook hier wordt rekening gehouden in de planning. Dit houdt in dat de kinderen van basisgroep blauw en oranje in de ochtend in de planning opgenomen worden. De kinderen van basisgroep geel en groen worden in de middag in de planning opgenomen.

De volgende link Voorbeeld weekplanning geeft een voorbeeld van een weekplanning weer. Per dag is er rekening gehouden met beschikbare tijd, daardoor wordt bij sommige dagen aangegeven dat de tijd beperkt wordt. De kleur aanduidingen corresponderen met de basisgroepen. De kinderen worden in dit voorbeeld anoniem genoemd, in de roosters aan de leerkrachten staan de namen volledig beschreven. Getracht is om de kinderen zoveel mogelijk op wisselende tijdstippen mee te nemen. Dit om te voorkomen dat het ene kind alleen in de ochtend aanbod krijgt en het andere kind alleen in de middag. Zo wordt geprobeerd de momenten van werken voor elk kind ongeveer gelijk te krijgen en er daarin geen verschil kan ontstaan.

Voor de nul- en eindmeting wordt gebruikt gemaakt van een schrijfvaardigheidstoets. Dit is een werkblad dat door de onderzoeker zelf is opgesteld. Dit werkblad heeft dezelfde opzet als van de methode die gebruikt wordt in de klas. Deze methode is Pennenstreken van uitgeverij Zwijssen. Het werkblad is te vinden via volgende link: Toetsblad schrijfvaardigheid. 

De schrijfvaardigheidstoets dient met potlood geschreven te worden, dit zijn de kinderen gewend vanuit de lessen in de klas. Er is gekozen voor de losse woorden met als thema dieren. De zinnen zijn items aangaande schrijfonderwijs.

Bij de afname van de nul- en eindmeting worden de kinderen per basisgroep uit de klas gehaald en maken de schrijfvaardigheidstoets zelfstandig onder begeleiding van de onderzoeker. De groepjes bestaan uit maximaal drie kinderen. Tijdens de afname observeert de onderzoeker op een aantal doelen welke later in deze leertaak worden besproken in het hoofdstuk ‘Doelen observaties’.

Deze kwalitatieve meting is volgens van der Donk et al. (Van der Donk et al., 2020) een tweevoudige (is meermalig), participerende, minder gestructureerde en directe observatie in een kunstmatige situatie. Hier volgt de Verantwoording wijze van observeren schematisch weergegeven.

Tijdens de observaties worden de volgende doelen bekeken:

• Potlood- en pengreep
• Zit- en schrijfhouding
• Concentratie
• Vloeiend schrijven
• Benodigde tijd
• Resultaat

Via deze link Doelen observatie kom je bij een tabel waarin elk observatiedoel wordt toegelicht.

De volgende link geeft het observatieforulier van de eindmeting weer. Eindmeting 22-09-2023

De nul- en eindmeting worden in groepjes van maximaal 3 kinderen afgenomen buiten de eigen klas. Hiervoor is gekozen om de kinderen de rust te geven die in het eigen klaslokaal op het moment van afname niet te organiseren is in verband met de lessen die doorgang vinden. De kinderen zitten bij elkaar in dezelfde basisgroep, zodat zij elkaar kennen en hier geen verstorende factor kan ontstaan.

Als locatie is gekozen voor de hal vóór unit 2. Deze plaats is voor de kinderen bekend, omdat ze hier vaker werken samen met de klassenassistent. Nadeel aan deze locatie is dat er soms kinderen of volwassenen langs kunnen lopen die voor afleiding kunnen zorgen. Echter is er binnen de school geen andere locatie beschikbaar. Er wordt gewerkt aan een tafel waar de kinderen gezamenlijk met de onderzoeker aan zitten. Op de tafel is ruimte voldoende voor een ieder om goed te kunnen werken.

De schrijfvaardigheidstoets wordt geschreven met potlood. Dit zijn de kinderen gewend bij de instructielessen schrijfvaardigheid. Hiermee wordt er dan ook niet afgeweken van de reguliere lessen schrijfvaardigheid. Zoals eerder beschreven bevat de schrijfvaardigheidstoets dezelfde voorwaarden als de gebruikte lesmethode binnen de school.

Voor de uitvoerende leerkracht van de interventie met het Meskerbord, is het van belang dat de theorie van Mesker (van Vuure, M., 2019) te bestuderen. Eventuele extra verdieping in de theorie kan helpend zijn in het uitvoeren van de interventie. De in de theorie afgebeelde lijnfiguren oefenen door de begeleider op het platte vlak is een must. De lijnfiguren dienen correct voor gedaan te worden aan de kinderen. Daarnaast is het belangrijk dat de begeleider de geven instructies betreft standplaats ten opzichte van het kind, de wijze van correctie en evaluatie correct uitvoert.

Om de interventie uit te kunnen voeren heeft de onderzoeker zelf een Meskerbord gemaakt aan de hand van de beschrijving van Instituut O,zo uit Edam (Instituut O,zo, z.d.). In bijlage 2 onderaan deze leertaak is de beschrijving opgenomen onder de naam: ‘Werkbeschrijving van eenvoudig Meskerbord met klittenband’. Bij het gebruik van het Meskerbord zijn witte krijtjes en een bordenwisser nodig. Een vochtige doek helpt om tussen twee kinderen door het Meskerbord geheel stofvrij te maken. Dit geeft elk kind dezelfde start zonder tekenresten van de voorganger. Eventuele gekleurde krijtjes kunnen ingezet worden als ‘beloning’ bij het laatste lijnfiguur van die dag als stimulator.

De kinderen werken individueel onder begeleiding aan het Meskerbord. De redenen van het individueel werken zijn dat de begeleider de volledige aandacht aan één kind kan besteden en afleiding door anderen tot een minimum wordt beperkt. De gekozen ruimte is eveneens de hal vóór unit 2 om dezelfde redenen die beschreven staan bij de randvoorwaarden van de nul- en eindmeting. Een dagelijkse sessie met het Meskerbord duurt 10 tot 15 minuten. Zoals eerder al is beschreven is het van belang dat de kinderen dagelijks met het Meskerbord werken om het beste resultaat te verkrijgen.

Rust is een zeer belangrijke factor tijdens het werken met het Meskerbord. Dit wordt dan ook tijdens elke sessie benadrukt. Het benoemen van het nemen van de rust bij elk lijnfiguur dat getekend gaat worden is helpend om de kinderen de juiste concentratie te laten nemen en volle aandacht te hebben voor het werken met het Meskerbord.

Om de resultaten van de nul- en eindmeting te kunnen analyseren wordt er gedeeltelijk gebruik gemaakt van een puntensysteem en deels wordt er een beschrijving gemaakt hoe er op het observatiedoel gepresteerd wordt. Dit wordt in eerste instantie per kind en per meting afzonderlijk gedaan. Hierna worden de gegevens samengevoegd tot een algemeen beeld. In de link Puntensysteem wordt per observatiedoel beschreven op welke wijze er wordt beoordeelt en hoe de eventuele puntenverdeling is. De overzichten die verkregen zijn na het toekennen van de punten en beschrijvingen, zijn terug te vinden in de volgende bijlagen:

• Puntenoverzicht nulmeting
• Puntenoverzicht eindmeting
• Beschrijving resultaten schrijfvaardigheidstoets nulmeting
• Beschrijving resultaten schrijfvaardigheidstoets eindmeting

Alle verkregen punten per kind, per meting en per doel/subdoel, wordt samengevoegd tot een algemeen beeld per doel. Deze resultaten worden omgezet in cirkel- of staafdiagrammen. Hierdoor ontstaan per doel/subdoel twee diagrammen, een van de nulmeting en een van de eindmeting. Deze twee diagrammen per doel worden met elkaar vergeleken om een beeld te krijgen van de verandering.

Om de kramp bij de nul- en eindmeting te kunnen vergelijken, wordt er staafdiagram gemaakt met het aantal kinderen dat kramp ervaarde tijdens de meting. Deze kunnen daarna met elkaar vergeleken worden.

Bij de benodigde tijd wordt de tijd van de nul- en eindmeting worden in een tabel gezet. Hierbij wordt de mate van concentratie beschreven. De beide tabellen worden met elkaar vergeleken door de tijden naast elkaar te zetten in een derde tabel. In deze tabel wordt aangegeven of de tijd korter, langer is.

De veranderingen in de leesbaarheid worden met woorden beschreven. Hierbij worden ook voorbeelden gegeven.

Aan de hand van de verkregen diagrammen en beschreven veranderingen, worden conclusies getrokken over welk effect het werken met het Meskerbord heeft gehad op het handschrift van de kinderen van begin unit 2 (groep 4) van OBS de Duizendpoot te Oosterhout.

Donk, C. van der & Lanen, B. van. (2020). Praktijkonderzoek in de school (4de editie). Coutinho.

Van Gils, M. (1997). Pennenstreken handleiding A. Tilburg: Uitgeverij Zwijsen.

Instituut O,zo (Red.). (z.d.). Meskerbord maken. ozolezen.nl. Geraadpleegd op 27 augustus 2023, van https://ozolezen.nl/wp-content/uploads/2015/09/werkbeschreenvoudigmeskerbord.pdf

Kennisrotonde-antwoord%20VRAAG-113.pdf

Let op! alles wat je aandacht geeft groeit. waar richt jij je op? (z.d.). https://www.degedragscoach.nl/blog/let-op-alles-wat-je-aandacht-geeft-groeit

Van Vuure, M. (c. 2019). Leren lezen doe je met je lijf: Ga op zoek naar de werkelijke oorzaak van een leesachterstand (3de editie). Uitgeverij Akasha, Eeserveen.